WELK SIGNAAL GEEFT BOOSHEID?
WAT IS BOOSHEID?
Boosheid is een zogenaamde ‘signaalemotie’, je ervaart onrecht en dat voel je ergens in je lijf ook. Niet altijd bewust, en het gaat ook heel snel. Je kunt ineens woedend zijn! Soms voel je ergens in je lijf ook dat er iets gebeurt, en ‘groeit’ je boosheid, ken je dat?
Boos zijn en dat voelen is belangrijk, want het is een signaal: er is iets mis. Op zichzelf is het niet fout, het is juist nuttig. En een normale passende emotionele reactie die kan gaan van frustratie naar irritatie naar verontwaardiging, naar boosheid. Van boosheid kun je nog doorschieten naar woede en razernij! Voel je hoe de emotie toeneemt, bij deze beschrijving? Het is belangrijk dat je je vertrouwd gaat voelen met boosheid, als een gevoel van jou dat je je mag toe-eigenen. Boos worden is niet stom, slecht of fout! Dat om te beginnen.
Wat is jouw ervaring met boos zijn, hoe leerde jij er mee omgaan? Ook dat is belangrijk. Dat kan namelijk op een positieve, en op een negatieve manier. Mocht of kon jij thuis boos zijn, kon je het uiten? Hoe werd er gereageerd? Wat deed jij daarmee? Ging je slaan, schoppen of gillen en bijten? Hoe werd daar mee omgegaan? Werd je dan ingetoomd en opgevangen, of juist uitgelachen, zelfs afgewezen, als je opkwam voor jezelf? Werd jouw boosheid gehoord, of misschien afgewezen? Sta er eens bij stil hoe dat vroeger ging en hoe je dat nu doet.
Wanneer jouw boosheid iemand anders schade toebrengt, is je boosheid negatief, het is destructief en brengt niets goeds voort. Jouw (terechte!)signaal over onrecht veroorzaakt nieuw onrecht, en dat is niet de bedoeling, toch? Zo is boosheid ineffectief en schadelijk.
EEN NUTTIG SIGNAAL
Maar er zijn ook reacties die positief vorm geven aan boosheid. Je merkt als je boos wordt dat er kracht en energie vrij komt. Je komt er van in beweging. En dat is dan de positieve kant van boosheid: je neemt dat signaal serieus en gaat er iets aan doen! Er moet recht gedaan worden, het onrecht moet stoppen, er moet iets veranderen. En daarom wordt je boos!
Wist je dat elk mens die diepe behoefte aan rechtvaardigheid kent? Zo heeft God ons geschapen: als Zijn Beelddrager, die net als God rechtvaardigheid als diepe drijfveer heeft. Mensen zijn bedoeld, om God, zichzelf en elkaar recht te doen en dat na te streven. Daarvoor moeten ze weten wat recht doen inhoudt. Wat ís rechtvaardig, en wat niet? Hoe doe je ‘rechtvaardigheid’?
Daarvoor is het nodig om te weten wat bij jou hoort en wat bij mij. Waar ligt de grens? Dat noemen we zelfafbakening, ofwel: je grenzen kennen en bewaken.
GRENZEN KENNEN EN BEWAKEN
Goede zelfafbakening leidt tot passend opkomen voor jouw eigen behoeften, rechten en belangen. En tegelijk die van de ander! Dat vergeten we soms, maar passend betekent verantwoordelijkheid nemen voor jouw keuzes én de gevolgen, voor zowel jezelf, als voor die ander. Wederkerigheid dus. Jij hoeft je niet schuldig te voelen over jouw eigen behoeften en belangen, en die ander ook niet, ze zijn voor jullie allebei evenveel waar. Door met elkaar af te stemmen ontmoet je elkaar ‘in het midden’. En kun je recht doen aan jouw behoeften, belangen en rechten, en die van de ander. Dat verbindt!
En soms niet, dan gebeurd het tegenovergestelde: je verwijderd je van elkaar, er ontstaat een kloof. En in die kloof kan boosheid soms heel goed gedijen, want je let vooral op wat fout gaat. Het begint met ergernis, er is irritatie, er komt frustratie en uiteindelijk, als je het lang genoeg op hebt gepot: boosheid, woede, razernij……
Over welke boosheid heb je het dan? Positief is het als je de kracht inzet om iets in positieve zin te veranderen aan onrecht en verwijdering. Negatief als er een uitbarsting (van geweld?) bij komt en er grenzen overschreden worden, als er (meer) verwijdering ontstaat.
WAT LEER JE VAN BOOSHEID
Van boosheid leer je wat jouw identiteit is. Welke jouw belangen zijn en dat ze er toe doen, evenals jouw rechten en behoeften. Dat je je die mag toe eigenen en bewaken, in gelijke wederkerigheid met de ander. De belangen en rechten van jou, en die van de ander wegen even zwaar! Ze mogen er beide zijn, en door erover te praten doe je recht aan beide kanten.
Beseffen dat jouw boosheid een signaal van onrecht is en met de energie van boosheid in actie komen. Om onrecht aan de kaak te stellen, en te hèrstellen wat er mis ging. Dat maakt van de emotie boosheid een middel om recht te doen, rechtvaardigheid na te streven.
SAMENGEVAT:
- Boosheid is een gegeven, het is een nuttige emotie die ook jij (nodig) hebt.
- Leer je boosheid gewaar te worden, te kennen en te uiten.
- Leer boosheid passend vorm te geven in de omgang met anderen.
- Zet boosheid constructief in om je eigen grenzen te bewaken en onrecht aan te pakken.
Ik help je graag jouw boosheid te onderzoeken. Hoe ken jij boosheid in je leven? Hoe is dat in jouw omstandigheden en met jouw geschiedenis gegaan? Heb jij last van boosheid, die je moeilijk uiten kunt? Weet je geen raad met boosheid en/of verdriet in je leven? E wil je hier graag wat aan doen? Wees van harte welkom voor een oriënterend gesprek.
Wellicht kom ook jij er dan achter welk signaal over onrecht in jouw leven jouw boosheid afgeeft. En vooral: hoe je daar iets constructiefs mee kunt doen! Ook jij bent Gods beelddrager, en hebt herstel nodig van Zijn gebroken beeld in jou. Jouw identiteit mag recht gedaan worden, tot Zijn eer, en voor jouw welzijn.
Dutch 